سوماریکی ازشهرهای شهرستان قصر  شیرین دراستان کرمانشاه می‌باشد. ‫ﺳﻮﻣﺎر ﺷﻬﺮی ﻣﺮزﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﻴﺎن درﻩ‌اﯼ میان بلندی‌های ﺳﺎرات، ﭼﻐﺎاﻣﺎن و‬ ‫اردوﺑﺎن ﻗﺮار دارد. بلندی‌های ﻣﺮزﯼ ﮔﻴﺴﮑﻪ و ﮐﻬﻨﻪ‌رﯾﮓ همچون دﯾﻮار ﺑﻠﻨﺪﯼ در ﻏﺮب ﺷﻬﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‌اﺳﺖ ودارای ۳۲۶ نفر جمعیت وارتفاع آن از سطح دریا ۳۳۳ متر می باشد .

این شهر در مرز ایران و عراق واقع شده و فاصله آن با شهر مندلی عراق ۱۵ کیلومتر است و یکی از نزدیکترین مناطق ایران به بغداد می‌باشد. این منطقه دارای آب و هوایی ملایم در زمستان و تابستان‌هایی نسبتاً گرم می‌باشد. سطح آن نیز با تپه ماهور پوشیده شده است. کشاورزی و دامپروری رونق خاصی در این منطقه دارد و محصولات باغی آن مرکبات وانگور و خرما می‌باشد. وانواعی از محصولات جالیزی دراین منطقه رشد می‌کند. نفت‌شهر نیز از توابع آن دارای منابع گازی و نفتی است که هم اکنون از آنها استفاده می‌شود. در این منطقه رودخانه دائمی کنگیر جاری است. سومار در زمان جنگ ایران و عراق به تصرف نیروهای عراقی درآمد. از جمله عملیات‌های جنگی انجام‌شده در این منطقه عملیات مطلع الفجر بود.

عملیات مطلع فجر با رمز یا مهدی (عج) ادرکنی در محور گیلان غرب – شیاکوه به صورت نیمه گسترده در تاریخ ۲۰/۹/۱۳۶۰ به فرماندهی مشترک انجام شد.

جنگ ایران و عراق و اوضاع سومار

عراقیان این شهر را در مهر۱۳۶۶ مورد حمله شیمیایی قرار دادند که شمار زیادی از ساکنان کشته شدند. سومار در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۶۷ به طور کامل از دست نیروهای عراقی در آمد.

این شهر در اثر جنگ به طور کلی ویران شد و پس از جنگ بازسازی بطور جدی در آن انجام نشد.سمت چپ جاده مرزی سومار به نفت‌شهر که با نقطه صفر مرزی حدود ‪ ۶۰۰‬متر فاصله دارد هنوز از مین پاکسازی نشده و علائم هشداردهنده هم ندارد. در بخش سومار نزدیک به یک هزار هکتار اراضی آلوده به مین‌های باقی‌مانده از زمان حمله عراق به ایران وجود دارد.

 وضعیت کنونی مردم سومار

مردم سومار، با آغاز جنگ ایران و عراق، اغلب در شهرهای نزدیک مقیم شدند و هم اکنون نیز در استانهای اصفهان، کرمانشاه و ایلام مستقر هستند . بیشتر مردم این شهر از مردمان ایل کلهر ایوان غرب می باشند، و هم اکنون در شهر ایوان غرب ( از شهرهای استان ایلام ) زندگی می کنند . گویش مردم سومار، زبان کلهر و پوشش آنان نیز استفاده از لباسهابی کردی کلهر است . در واقع از نظر فرهنگی و اجتماعی، مردم سومار، به محیط فرهنگی و اجتماعی مردمان شهرهایی که در آنها ساکن هستند، شباهت دارند .

مردم سومار و عدم بازگشت به سومار

با وجود گذشت بیش از دو دهه از پایان جنگ هشت ساله و بازسازی شهر سومار توسط دولت، مردم سومار همچنان، بطور کامل به شهرشان بازنگشته اند و بیشتر به دلیل مشاغل کشاورزی و دامپروری، در طول سال، به شهر سومار تردد دارند . آنها در خلال این سالها، خواسته‌های گوناگونی برای بازگشت به شهرشان مطرح کرده اند : از جمله تامین آب شرب و کشاورزی، نحوه ی ساخت و ساز واحدهای مسکونی، نبود جاده ی آسفالته سالم و کم خطر، تاءمین امنیت در منطقه که کاملا” با امنیت در کشور عراق مرتبط است و … . البته مستقر شدن در شهرهای دیگر و نیز تشکیل کسب و کار و زندگی در آن شهرها، قویا” در عدم بازگشت آنها موثر بوده است .سومار دارای روستاهایی به نام -نعله شکنه- شرف شاه- ورگچ- دارماهی -کله جوب(پم)- شتران- ممر یک- ممردو- مرکز قلعه (قلا)- ممر سه- گزین علیا- گزین سفلی- نی پهن علیا- نی پهن سفلی- ملا جعفر- چشمه مکی ( تاریون)- که دارای زمینهای بسیار مستعد برای کشاورزی وکشت انواع واقسام میوه جات سیفی جات بالاخص کاشت درخت نخل می باشد.لاکن بعلت عدم حضور دائمی مردم بعلت بازسازی نشدن اندک کشاورزان محترمی که در آنجا مشغول کشاورزی ودامداری هستند با مشکلات عدیده من جمله نبود امکانات رفاهی آب آشامیدنی مشکلات ایاب وذهاب نداشتن سر پناه برای اتراق با مشقات فراوان عایدات خویش را به ثمر می رسانند وبا بهای اندک می فروشند که باور بفرمایید کفاف خرج ایاب و ذهاب را در نمی آورد.